Da li je ovo uvod u Treći svetski rat ili samo ispipivanje pulsa ?

Dana 10. septembra 2025. godine, oko 19 ruskih dronova ušlo je u vazdušni prostor Poljske i Rumunije — dve članice NATO-a koje graniče sa Ukrajinom. Ovako su preneli zapadni mediji da bi kasnije beloruski zvaničnici izjavili da su njihovi dronovi koji su pobegli sa radara. Incident se dogodio tokom intenzivnog ruskog napada na ukrajinske vojne položaje, ali je prelazak granice označen kao „čin agresije“ od strane poljskih vlasti.

Ovo je prvi put od početka rata u Ukrajini da je strano oružje ušlo u teritoriju NATO-a, što je izazvalo hitnu aktivaciju Člana 4 NATO sporazuma, koji predviđa konsultacije među članicama u slučaju ugrožavanja teritorijalnog integriteta, političke nezavisnosti ili bezbednosti.

Vojna reakcija i operativna dinamika

• Poljska vojska je oborila više dronova, uz podršku savezničkih borbenih aviona koji su patrolirali nebom iznad Varšave i istočnih regiona.
• Rumunski radarski sistemi su registrovali povredu vazdušnog prostora, ali nije potvrđeno da su dronovi ostali duže od nekoliko minuta.
• Zatvoren je međunarodni aerodrom u Varšavi, a civilno stanovništvo je pozvano da ostane u domovima.

Ovo je označeno kao „prelazak crvene linije“, jer se radi o direktnom narušavanju teritorije članica NATO-a, što je do sada bilo izbegavano čak i u najnapetijim fazama sukoba u Ukrajini.

Geopolitičke implikacije

NATO pod pritiskom

• Aktivacija Člana 4 ne znači automatski vojni odgovor, ali testira jedinstvo alijanse.
• Poljska i baltičke zemlje pozivaju na jače prisustvo NATO snaga, dok Nemačka i Francuska pozivaju na „stratešku uzdržanost“.

Ruska strategija

• Analitičari smatraju da je incident namerni test odlučnosti NATO-a, a ne tehnička greška u navigaciji dronova.
• Moskva negira agresivne namere, tvrdeći da su dronovi „skrenuli sa kursa“, ali istovremeno upozorava da bi evropske mirovne snage u Ukrajini bile neprihvatljive.

EU i SAD

• Šefica spoljne politike EU Kaja Kalas optužila je Putina da „aktivira test jedinstva“.
• SAD su izrazile „punu solidarnost sa Poljskom“, ali bez najave direktne vojne eskalacije.